Tổng quan
Báo cáo khuyến nghị chính sách với tiêu đề “Thúc đẩy lồng ghép giới trong chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030″ là một nỗ lực hợp tác giữa Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Ủy ban Dân tộc và Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, với sự hỗ trợ kỹ thuật từ CARE Quốc tế tại Việt Nam và Ngân hàng Thế giới, tập trung vào việc lồng ghép các yếu tố liên quan đến các nhóm dân cư khác nhau vào Chương trình Mục tiêu Quốc gia về Phát triển Kinh tế – Xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (NTP-EMMA) giai đoạn 2021-2030. Tài liệu này nhằm cung cấp thông tin và đề xuất các cách tiếp cận, nguyên tắc và hành động cụ thể để đảm bảo Chương trình mang lại những thay đổi có ý nghĩa và giải quyết các bất bình đẳng trong các khu vực này. Báo cáo nhấn mạnh một cách tiếp cận toàn diện, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau, với sự quan tâm đặc biệt đến các nhóm dễ bị tổn thương.
Những phát hiện chính
- Chênh lệch về sinh kế và việc làm: Các cá nhân ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là một số nhóm nhất định, có cơ hội tiếp cận sinh kế và thu nhập cải thiện hạn chế hơn. Nhiều người chủ yếu tham gia vào các hoạt động nông nghiệp với năng suất thấp.
- Rào cản tiếp cận việc làm có lương: Có những trở ngại đáng kể đối với các cá nhân ở những khu vực này trong việc tiếp cận các cơ hội việc làm có lương. Tỷ lệ đào tạo thấp hơn và các rào cản văn hóa góp phần vào những thách thức này.
- Khoảng cách giáo dục: Tồn tại sự chênh lệch trong việc tiếp cận giáo dục, ảnh hưởng đến các cơ hội trong tương lai.
- Tiếp cận dịch vụ y tế: Việc tiếp cận không đồng đều các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng là một mối quan tâm ở những khu vực này.
- Tiếp cận cơ sở hạ tầng: Việc tiếp cận cơ sở hạ tầng thiết yếu khác nhau, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và sự phát triển.
Đề xuất chính sách
- Lồng ghép toàn diện: Đảm bảo rằng các yếu tố liên quan đến các nhóm dân cư khác nhau được lồng ghép vào tất cả các dự án và giai đoạn của NTP-EMMA, từ lập kế hoạch đến giám sát.
- Phân bổ nguồn lực: Phân bổ ngân sách cụ thể cho các hoạt động giải quyết sự chênh lệch, đảm bảo các sáng kiến này không bị bỏ qua.
- Chỉ số rõ ràng: Xác định các chỉ số có thể đo lường được cho tất cả các dự án để giám sát và đánh giá hiệu quả của các nỗ lực thúc đẩy phát triển công bằng.
- Thúc đẩy sự tham gia: Đảm bảo sự tham gia tích cực của tất cả các thành viên cộng đồng trong việc lập kế hoạch, thực hiện và giám sát Chương trình, phù hợp với cách tiếp cận “vì lợi ích, sự tham gia và lợi ích của người dân”.
- Tăng cường giám sát: Thúc đẩy vai trò của các tổ chức chính trị-xã hội trong việc giám sát và cung cấp phản hồi về việc thực hiện các hoạt động liên quan trong Chương trình.
- Cải thiện tiếp cận dịch vụ: Thiết lập các cơ chế để cải thiện việc tiếp cận các dịch vụ công và xã hội thiết yếu cho các cá nhân ở vùng dân tộc thiểu số.
- Hỗ trợ lãnh đạo địa phương: Cung cấp hỗ trợ để nâng cao năng lực của các cán bộ địa phương, giúp họ đảm nhận các vị trí quản lý trong hệ thống chính trị.
- Phát triển sinh kế có mục tiêu: Trong Dự án 3 (phát triển sinh kế), tạo cơ hội bình đẳng cho tất cả các cá nhân tiếp cận sinh kế và thu nhập tốt hơn, bao gồm phân bổ ngân sách cụ thể cho các dự án mang lại lợi ích cho các hộ gia đình hoặc nhóm dễ bị tổn thương.
Với mong muốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 sẽ là cơ hội để thúc đẩy một cách mạnh mẽ và tạo sự chuyển biến về chất, giải quyết một cách căn bản bất bình đẳng ở vùng đồng bào DTTS&MN, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, Ủy ban Các vấn đề Xã hội của Quốc hội và Bộ Lao động Thương binh và Xã hội với sự hỗ trợ của tổ chức CARE Quốc tế tại Việt Nam và Ngân hàng Thế giới xây dựng tài liệu này nhằm cung cấp thông tin và đề xuất cách tiếp cận, nguyên tắc và các nội dung lồng ghép giới trong Chương trình.