Tổng quan
Báo cáo này được xây dựng trong khuôn khổ dự án Nâng cao Năng lực Kinh tế của Phụ nữ tại Việt Nam (AWEEV) do CARE tại Việt Nam thực hiện, và được tài trợ bởi Global Affairs Canada. Dự án hướng tới hỗ trợ 4.800 phụ nữ và nam giới dân tộc thiểu số tại 11 xã thuộc hai tỉnh Tuyên Quang (trước là Hà Giang) và Lai Châu.
Mục tiêu của nghiên cứu là tìm hiểu cách hệ thống hạ tầng và dịch vụ công ảnh hưởng đến khả năng tham gia lao động có trả công của phụ nữ dân tộc thiểu số, đặc biệt trong bối cảnh họ đang đảm nhận phần lớn công việc chăm sóc không công trong gia đình.
Thông qua phương pháp nghiên cứu định tính, bao gồm phỏng vấn và tham vấn cộng đồng, nghiên cứu thu thập ý kiến từ người dân địa phương về các dịch vụ như nước sạch, vệ sinh, năng lượng, giao thông, y tế và chăm sóc trẻ em. Kết quả cho thấy cơ sở hạ tầng thiếu hụt hoặc không phù hợp làm tăng gánh nặng chăm sóc và giới hạn cơ hội của phụ nữ trong hoạt động kinh tế. Những phát hiện này sẽ định hướng đầu tư trong giai đoạn tiếp theo của dự án AWEEV, đồng thời đóng góp cho đối thoại chính sách về quy hoạch hạ tầng toàn diện và công bằng.
Các phát hiện chính
- Công việc chăm sóc tốn thời gian và nặng nhọc như lấy nước, nhặt củi, đưa đón con đến trường trở nên nghiêm trọng hơn do thiếu cơ sở hạ tầng phù hợp. Những công việc này chủ yếu do phụ nữ đảm nhận, ảnh hưởng đến sức khỏe và làm giảm thời gian dành cho hoạt động kinh tế.
- Tiếp cận dịch vụ chăm sóc trẻ, y tế và giao thông vẫn còn hạn chế hoặc có chi phí cao ở một số khu vực, đặc biệt đối với phụ nữ dân tộc thiểu số, gây cản trở cho việc tham gia lao động hoặc khởi sự kinh doanh.
- Việc ra quyết định liên quan đến hạ tầng trong hộ gia đình như xây nhà vệ sinh hay lắp đặt hệ thống nước thường do nam giới quyết định, dù người sử dụng chính là phụ nữ.
- Việc tham vấn cộng đồng và lập kế hoạch đầu tư hạ tầng hiếm khi đặt trọng tâm vào quan điểm của phụ nữ, dẫn đến những quyết định chưa phản ánh đúng thực tế của công việc chăm sóc hàng ngày.
- Nghiên cứu xác định các cơ hội để giảm gánh nặng chăm sóc thông qua đầu tư hạ tầng phù hợp như tiếp cận nước tại chỗ, năng lượng sạch, trung tâm giữ trẻ địa phương và giải pháp giao thông cộng đồng
Tổ chức CARE tại Việt Nam (CVN) đang triển khai dự án Nâng cao Năng lực Kinh tế của Phụ nữ tại Việt Nam (AWEEV). Dự án sẽ hướng tới 2.635 phụ nữ và nam giới dân tộc thiểu số (DTTS) tại tám xã thuộc hai tỉnh, cụ thể là các xã Tiên Nguyên, Xuân Minh, Yên Thành, Tân Bắc, Yên Bình và Tân Trinh thuộc huyện Quảng Bình, tỉnh Hà Giang và các xã Bản Bó và Sơn Bình thuộc huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Dự án này thúc đẩy các quyền kinh tế của phụ nữ dân tộc thiểu số và tăng cường sự tham gia của họ vào công việc được trả lương thông qua các kết quả của dự án, bao gồm (i) Tăng cường thúc đẩy các quyền kinh tế cho phụ nữ nông thôn và dân tộc thiểu số nghèo tại Việt Nam; (ii) Tăng cường tiếng nói, khả năng lãnh đạo và sự tham gia của phụ nữ dân tộc thiểu số vào các quyết định liên quan đến các hoạt động kinh tế sản xuất ở cấp hộ gia đình; Nâng cao năng lực của các dân tộc thiểu số nghèo, đặc biệt là phụ nữ, để tham gia vào các hoạt động tạo thu nhập từ các sinh kế nông nghiệp và phi nông nghiệp; và (iii) Nâng cao khả năng của người nghèo, đặc biệt là phụ nữ, trong việc tiết kiệm và vay vốn để hỗ trợ trao quyền kinh tế; và tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào tinh thần khởi nghiệp và khởi nghiệp để hưởng lợi từ các cơ hội do tăng trưởng kinh tế mang lại.
Một mục tiêu quan trọng của Dự án này là góp phần giảm gánh nặng công việc chăm sóc không lương (UCW) của phụ nữ. Để đạt được mục tiêu này, trước tiên Dự án triển khai một số hoạt động nghiên cứu để tìm hiểu về UCW và tác động của gánh nặng UCW đối với phụ nữ về khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng, sử dụng dịch vụ công và tham gia vào công việc được trả lương. Kết quả nghiên cứu sẽ xác định các dòng chi tiêu trong tương lai cho các can thiệp của Dự án AWEEV tại các địa điểm thực hiện Dự án. Đồng thời, các kết quả nghiên cứu và khuyến nghị cũng sẽ được chia sẻ rộng rãi để thúc đẩy vận động chính sách ở tất cả các cấp.